قدس آنلاین- نمایشگاه مشهد با سابقه ۱۸ ساله اش توانسته جای خودش را در میان رویدادهای فرهنگی شهر مشهد باز کند. این نمایشگاه در نوزدهمین سال برگزاری اش با رویکرد بین‌المللی آغاز به کار کرده است بنابراین انتظار می‌رود مشکلاتی که معمولاً رویدادهای فرهنگی شهرستان‌ها به دلیل نبود تجربه مدیران با آن دست به گریبانند، در این نمایشگاه به چشم نخورد.
امسال نمایشگاه برخلاف سال‌های گذشته به صورت دائمی از صبح تا شب برگزار می‌شود. به همین دلیل طبق هماهنگی کمیته دانش آموزی نمایشگاه‌ها، معمولاً در نوبت‌های صبح بیشتر حضور دانش آموزان در نمایشگاه به چشم می‌خورد. در میان حضور گسترده دانش آموزان به سراغ ناشرانی می‌روم که می‌دانم معمولاً در نمایشگاه‌های استانی و مخصوصاً مشهد شرکت می‌کنند و آثارشان مورد اقبال مخاطبان است. از آن‌ها درخصوص وضعیت نمایشگاه امسال می‌پرسم.
استقبال چندان نیست
- لطفاً اسمی از نشر برده نشود. حوصله دردسرهای بعدش را نداریم.
این خواسته ناشران بود و من به آن‌ها قول دادم تا اسمی از عنوان انتشارات در گزارشم نیاورم.
«نمایشگاه مشهد خوب است. معمولاً در سال‌های گذشته فروش‌های خوبی در نمایشگاه مشهد داشته ایم اما فقط فروش و استقبال مخاطب خوب است و ای کاش مدیریت مسئولان و همکاری با ناشران هم همین گونه بود.»
این‌ها صحبت‌های یکی از ناشرانی است که هرسال در نمایشگاه‌های استانی شرکت می‌کند. این ناشر می‌گوید: «در سال‌های گذشته این میزان فروش خوب بوده چون مشهد شهر بزرگی است و بسیاری برای خرید کتاب به نمایشگاه می‌آیند. البته امسال هنوز استقبال چندانی از سوی مخاطب ندیده ایم. »
یکی دیگر از ناشران می‌گوید: «چرا باید در نمایشگاهی که بعد از تبریز و شیراز، بهترین نمایشگاه استانی است، عدم هماهنگی دیده شود؟ با آنکه از قبل اجاره بهای غرفه‌ها پرداخت می‌شود اما در روز تحویل‌گیری غرفه، تجهیزات به راحتی در اختیار ما قرار نمی‌گیرد.»
گویا بی‌میلی مخاطب به مطالعه، گریبان نمایشگاه شلوغ مشهد را هم گرفته است چون امسال میزان استقبال مخاطب کم است. این نکته‌ای است که هم من به عنوان یکی از بازدیدکنندگان می‌بینم و هم ناشران به آن اذعان دارند.
یکی از بازدیدکنندگان می‌گوید: «کتاب گران شده است. هر چقدر هم که کتابها با تخفیف عرضه شود، باز کتاب برای ما گران است. البته شاید کتاب گران نباشد اما برای ما که درآمدمان نسبت به قبل بیشتر نشده و خرجمان از دخلمان بیشتر است، همین قیمت هم گران است. با اینکه ناشران کتاب‌های جدیدی هم به نمایشگاه آورده‌اند و به نظرم نمایشگاه امسال برای کسی که بخواهد کتاب خرید کند، آثار خوبی دارد.»
اما ناشران نظر دیگری دارند. یکی از ناشران در خصوص استقبال کم مخاطب می‌گوید: «به نظرم تبلیغات شهری برای نمایشگاه به این بزرگی در سطح شهر مشهد کم است. همین مسئله باعث شده مردم از برگزاری نمایشگاه کتاب بی‌اطلاع باشند. ضمن اینکه برنامه‌ریزی نمایشگاه به گونه‌ای بوده که روزهای پنج شنبه و جمعه که معمولاً شلوغ‌ترین روزهای هر نمایشگاهی است، به روزهای اول موکول شود. در حالی‌که مردم معمولا روزهای آخر نمایشگاه و ایام تعطیلات به نمایشگاه می‌روند.»
حمایت ارشاد از کتابفروشی‌ها
«هیچ نمایشگاهی نمی‌تواند همه انتظارات ناشران و مخاطبان را تأمین کند و هرچقدربرنامه‌ریزی وجود داشته باشد باز هم کاستی‌هایی وجود خواهد داشت.»
یوسف امینی دبیر نوزدهمین نمایشگاه کتاب مشهد، بعد از شنیدن گلایه‌های ناشران و خواسته‌های آن‌ها ضمن بیان مطلب فوق به خبرنگار ما توضیح می‌دهد: «امسال ستاد نمایشگاه از سه ماه قبل از برگزاری نمایشگاه تشکیل جلسه داد و در همه این جلسات تشکل‌های صنفی مثل شرکت تعاونی ناشران و اتحادیه کتابفروشان و انجمن‌هایی که در این حوزه‌ها کار می‌کنند، حضور داشتند تا مطالبات ناشران مورد توجه قرار بگیرد.»
امینی در خصوص خدمات‌دهی به ناشران می‌گوید: «ناشرانی که در تاریخ تعیین شده در نمایشگاه حاضر شده‌اند، تجهیزات را به راحتی دریافت کرده‌اند. امسال اولین سالی بود که قبل از حضور ناشران، غرفه‌ها مشخص بود و کتیبه‌های سر در غرفه‌ها نصب شده بود و مسئولان غرفه فقط باید کتابها را می‌چیدند. حتی کتابها را مدیریت خدمات نمایشگاه، داخل غرفه حمل می‌کرد. به هر حال نمایشگاه یک محیط فرهنگی است وغرفه‌داران باید بدانند در این محیط چه رفتاری کنند همه این‌ها به مسئولان نمایشگاه مربوط نیست.»
دبیر نوزدهمین نمایشگاه کتاب ناشران جهان اسلام در خصوص کم بودن استقبال مخاطب و میزان فروش که یکی از گلایه‌های ناشران بود، می‌گوید: «تبلیغات شهری هر چه بیشتر باشد بهتراست و از آن جا که مشهد شهر بزرگی است؛ شاید نصب ۲ هزار پرده آبی، ۱۵ بیلبورد بروی پل‌های هوایی و تبلیغات بر روی هزار دستگاه اتوبوس کافی نباشد. البته به این تعداد تبلیغات در کانال‌های شهری را هم اضافه کنید. ضمن اینکه امسال اولین سالی بوده که نمایشگاه در دو نوبت صبح و بعد از ظهر برگزار شد و شاید جمعیت پراکنده به چشم نیاید.»
وی به آمار تعداد بن‌های فروخته شده اشاره می‌کند و می‌گوید: «میزان بن‌های فروخته شده در روز اول نمایشگاه ۵۰ میلیون تومان، روز دوم ۱۰۰ میلیون تومان و روز سوم ۱۳۰ میلیون تومان بوده است و این روند صعودی نوید استقبال بیشتر را از سوی مردم در روزهای پایانی نمایشگاه می‌دهد.»
امینی در پاسخ به این پرسش که چرا نمایشگاه به گونه‌ای برگزار شده که تعطیلات پنج شنبه و جمعه در روزهای اول نمایشگاه بوده است، گفت: «برنامه‌ریزی اولیه بر همین منوال بود و قرار بود نمایشگاه تا ۱۷ آذر ادامه داشته باشد اما به دلیل نمایشگاه پژوهش که در تاریخ ۱۷ آذر برگزار می‌شود تصمیم بر این گرفته شد که نمایشگاه تا ۱۵ آذر ادامه داشته باشد و به این صورت ما تعطیلات آخر هفته را از دست دادیم.»
معاون فرهنگی اداره کل ارشاد خراسان رضوی یکی دیگر از دلایل میزان استقبال کم مخاطب از نمایشگاه امسال را حمایت اداره ارشاد از کتابفروشان عنوان می‌کند. امینی می‌گوید: «وزارت ارشاد به انگیزه حمایت از کتابفروشان که مهم ترین حلقه زنجیره نشرند، بن کارت‌ها را در ۱۲ کتابفروشی بزرگ مشهد به عنوان نمایشگاه‌های دائمی کتاب قابل اعتبار دانست. همین مسئله باعث می‌شود مخاطب به جای خرید در نمایشگاه کتاب به این کتابفروشی‌ها مراجعه کند و از طرح‌های تخفیفی و بن استفاده کند ضمن اینکه بن‌ها تا یکماه بعد از ایام نمایشگاه اعتبار دارد و قابل وصول است و همه این‌ها میزان حضور مخاطب را در نمایشگاه‌ها کم می‌کند.»
نظر شما